Scholen moeten kwaliteit schoolexamens nog altijd beter bewaken
Scholen in het voortgezet onderwijs moeten de kwaliteit van hun schoolexamens beter en vooral stelselmatig bewaken. Bij een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs, afgelopen schooljaar, kreeg een derde van de onderzochte schoolafdelingen een onvoldoende voor de schoolexamens. Zo bleek regelmatig dat niet alle verplichte examenstof werd getoetst. Bovendien hebben de examencommissies van de school vaak te weinig zicht op de kwaliteit.
Uitvoering examinering onvoldoende op orde
De Inspectie van het Onderwijs deed onderzoek op scholen door het hele land, bij 127 afdelingen van het vmbo (basis, kader, gt), havo en vwo. Daaruit bleek dat de kwaliteit van de examinering lang niet overal op orde is. Bij 32% was de schoolexaminering onvoldoende. Bij meer dan een derde van de scholen was de verplichte stof onvoldoende terug te vinden in de zogeheten programma’s van toetsing en afsluiting (PTA's). In de meeste gevallen was de verplichte stof in de praktijk dan wel getoetst, maar onvoldoende verantwoord in het PTA. Maar bij 1 op de 8 was ook niet alle verplichte examenstof getoetst. Dat kwam doordat de school de verplichte examenstof niet in beeld had, of doordat er achterstanden waren bij de uitvoering van de schoolexamens. De betrokken scholen hebben dit na het onderzoek hersteld.
Enige verbetering, maar uitkomsten teleurstellend
De inspectie vindt de uitkomsten van het onderzoek teleurstellend. Leerlingen moeten tijdig hun schoolexamens hebben afgerond om te mogen deelnemen aan het centraal examen. Zij moeten er daarom op kunnen rekenen dat hun school dat ook goed kan aantonen. Wel ziet de inspectie er enkele verbeteringen ten opzichte van het onderzoek Schoolexaminering in het voortgezet onderwijs uit 2019. Destijds ontbraken in veel meer PTA’s verplichte examenonderdelen – zogeheten domeinen - en vaker waren die ontbrekende domeinen ook niet getoetst.
Examencommissies in stelling brengen
De inspectie dringt er bij de onderwijsbesturen op aan dat zij ervoor zorgen dat de examencommissies hun taak beter gaan vervullen. Sinds een paar jaar is iedere school wettelijk verplicht een examencommissie te hebben. Maar in de praktijk ligt de zorg voor de kwaliteit van de examens nog vaak volledig in handen van de vaksecties of individuele docenten. Dat is kwetsbaar, stelt de inspectie vast.
Regels aangescherpt, regelmatig landelijk onderzoek
Samen met het centraal examen vormt het schoolexamen het eindexamen in het voortgezet onderwijs. Het is essentieel dat toetsing en examinering zorgvuldig gebeurt, benadrukt de Inspectie van het Onderwijs. Ook omdat de samenleving er op moet kunnen vertrouwen dat ieder uitgereikt vmbo-, havo- en vwo-diploma zijn waarde heeft. In 2018 en 2019 kwamen op verschillende scholen problemen met schoolexamens aan het licht. Mede daarom zijn in 2021 de wettelijke regels rond de examens strenger geworden. De inspectie doet periodiek landelijk onderzoek naar de schoolexamens.
