Beeld: ©Inspectie van het Onderwijs

Nieuwsbrief inspectie: primair onderwijs - Inspectie volgt onderwijs tijdens COVID-19 (2e editie)

De volledige herstart van het basisonderwijs voor de zomervakantie is door de overgrote meerderheid van de schoolleiders als geslaagd ervaren. Knelpunten die zich voordeden, zijn de inzetbaarheid van voldoende personeel en het herstellen van de hiaten die zijn ontstaan in de tweede helft van het afgelopen schooljaar. Dit blijkt uit de voortzetting van het onderzoek naar de effecten van COVID-19 op het onderwijs door de Inspectie van het Onderwijs. De inspectie sprak voor het onderzoek telefonisch scholen met schoolleiders en bestuurders uit het gehele Nederlandse onderwijsveld. Tevens is een zeer beperkt aantal scholen fysiek bezocht, waar ook is gesproken met leraren en leerlingen.

Grote inspanningen geleverd om het onderwijs te continueren

Tijdens de gesprekken in de periode 22 juni – 3 juli 2020 bleek wederom dat er grote inspanningen zijn geleverd om het onderwijs te continueren. De ondervraagden noemen fysiek onderwijs cruciaal om volwaardig invulling te kunnen geven aan de brede opdracht van onderwijs. Voorkomen moet worden dat de verstoring van het onderwijs vanwege de uitbraak van COVID-19 en de daarmee gepaard gaande maatregelen op lange termijn negatieve consequenties voor (bepaalde groepen) leerlingen heeft. Het vraagt een gezamenlijke inspanning van het onderwijsveld om in het schooljaar 2020-2021 nader te onderzoeken welke negatieve effecten langer aandacht nodig hebben en wat er nodig is om die te verhelpen.

Resultaten tweede meting: wat valt op?

Uit deze tweede consultatie bleek in het primair onderwijs verder onder andere het volgende:

  • Schoolleiders zijn in grote meerderheid tevreden over de gedeeltelijke herstart van het onderwijs en nog positiever over de volledige herstart. Bij de gedeeltelijke herstart hebben ze vaker knelpunten ervaren dan bij de volledige herstart. De beschikbaarheid en inzetbaarheid van personeel bleek het grootste knelpunt. Daarnaast speelde in die periode ook mee dat ouders minder beschikbaar en geneigd waren de leerlingen thuis te helpen op de dagen dat ze niet naar school gingen. Na de volledige herstart kon het onderwijs weer voluit gegeven worden. Het aantal leerlingen dat niet op school kwam, is in deze periode afgenomen van 7% tot minder dan 2% procent.

  • De meerderheid van de schoolleiders meldde dat de leerlingen na de gedeeltelijke herstart snel weer aan school gewend waren. Een kwart van hen zag aanleiding voor pedagogische maatregelen. Ook de cognitieve ontwikkeling van de leerlingen viel schoolleiders over het geheel genomen mee. Leerlingen hadden zich naar verwachting ontwikkeld of de achterstand viel mee. Zo’n 15% de schoolleiders zag toegenomen verschillen tussen leerlingen en zo’n 5% van de schoolleiders viel de cognitieve ontwikkeling tegen. We zagen dat drie kwart van de scholen zich heeft ingespannen om de ontwikkeling van de leerlingen in beeld te krijgen. Een ruime meerderheid van de scholen trof al maatregelen om de juiste keuzes in het aanbod te maken en leerlingen met achterstanden te helpen. Ruim twee derde van de scholen nam maatregelen om specifieke groepen leerlingen extra te ondersteunen. Scholen legden daarbij het accent op taal, lezen en rekenen.

Het verslag van de fysieke bezoeken levert een boeiend beeld op van de ervaringen van leraren en leerlingen. Deze ervaringen onderschrijven bovengenoemde conclusies.

Bekijk het complete overzicht van de respons

Derde meting in het najaar

Het onderzoek zetten we in de komende periode voort. We gaan opnieuw in op (het zicht op) de ontwikkeling van leerlingen en het leerstofaanbod en vragen dit keer bijvoorbeeld ook naar aanvullende maatregelen die scholen genomen hebben. Voor een volledig beeld zullen daarin, naast de informatie van scholen, besturen en samenwerkingsverbanden, ook ervaringen van leraren en leerlingen worden meegenomen. In de Staat van het Onderwijs 2021 zullen we hierover uitgebreid rapporteren.

Colofon

Dit is een uitgave van de Inspectie van het Onderwijs.

Heeft u vragen over deze nieuwsbrief of over het onderwijstoezicht? Neem dan contact op met Klantcontact. Dit kan via het contactformulier of op werkdagen tussen 09.00 en 16.30 uur via 088-669 60 60.

Denkt u dat deze nieuwsbrief ook interessant is voor anderen, bijvoorbeeld docenten en teamleiders op uw school? Abonneren op deze nieuwsbrief is mogelijk via onze website.