Nieuwsbrief inspectie: speciaal onderwijs – 8 maart 2023

Zoals u in onze vorige nieuwsbrief kon lezen, versterken wij de komende jaren ons toezicht. Daarin focussen we ons op het versterken van de basisvaardigheden van leerlingen en van de sociale veiligheid op scholen. Zo zijn we van plan om het onderzoekskader vanaf augustus aan te vullen met de standaard Basisvaardigheden (zie hierna). Ook zoeken we naar een betere balans tussen toezicht op scholen, besturen en het stelsel. Om die balans te verbeteren, versterken we de komende tijd het directe toezicht op scholen. Tot slot grijpen we sneller in bij scholen en besturen waar we tekortkomingen zien.

De versterking van ons toezicht

Vanaf 1 augustus 2023 willen we de onderzoekskaders voor primair, speciaal, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs aanvullen met de standaard Basisvaardigheden. Met deze standaard bekijken we hoe scholen en instellingen het taal-, reken- en burgerschapsonderwijs inrichten. Voor de ontwikkeling van de nieuwe standaard hebben we met veel deskundigen en betrokkenen uit het onderwijs gesproken. Ook is de standaard voorgelegd aan het georganiseerd onderwijsveld (de Ringen). In mei spreken we hierover voor de derde en laatste keer met de Ringen. Zodra er meer duidelijk is over de standaard, informeren we u hierover.

Als we bij een school of een bestuur een tekortkoming zien, dan kunnen we een herstelopdracht geven. De school of het bestuur moet de tekortkoming dan binnen een bepaalde tijd herstellen. Gebeurt dat niet, dan kan de school een financiële sanctie krijgen. De school krijgt dan minder geld van het ministerie. Sinds dit jaar zijn de regels hiervoor aangepast. De inspectie kan vanaf nu meer variëren in de hoogte van het bedrag dat wordt ingehouden. Ook zetten we in het funderend onderwijs een deel van de financiering direct stop. Het doel van deze aanpassingen is dat scholen en besturen de tekortkomingen sneller herstellen.

Om meer zicht te krijgen op de kwaliteit van lessen hebben we op scholen in het funderend onderwijs lessen geobserveerd. Uit dit onderzoek blijkt dat er veel kansen zijn om de lessen in Nederland te verbeteren. Vooral als het gaat om aspecten van instructie, afstemming op verschillen tussen leerlingen en het stimuleren van zelfregulerend leren. Het lesklimaat en het klassenmanagement zijn over het algemeen op orde. Als Inspectie van het Onderwijs stimuleren we het onderwijsveld om hierover met elkaar in gesprek te gaan. Ook roepen we op om gericht te werken aan het verbeteren van leskwaliteit.

Monitor leskwaliteit wijst uit: veel kansen om lessen te verbeteren

Scholen en besturen in het (voortgezet) speciaal onderwijs ((v)so) kunnen vanaf 27 februari weer bekijken hoe hun uitstroomgegevens van schooljaar 2021-2022 zich verhouden tot die van andere scholen in het (v)so. Zij kunnen deze gegevens inzien via een rapportage in het Internet Schooldossier. Op onze website en in het ISD lichten we de rapportage uitgebreid toe. Voor vragen kunt u contact met ons opnemen.

Scholen moeten tenminste een keer per jaar meten hoe (sociaal) veilig leerlingen zich voelen. Dit is in het belang van de leerlingen. Scholen kiezen zelf hoe en op welk moment in het schooljaar zij monitoren. Als ze maar aan de wettelijke eisen voldoen. De monitorgegevens moeten voor 1 juli bij de inspectie binnen zijn. Scholen leveren de gegevens aan via de aanbieder van het instrument dat ze gebruiken, of via het Internet Schooldossier. Bij scholen die de monitoringgegevens niet, te laat of op onjuiste manier aanleveren, zullen we handhavend moeten optreden. Als dat na een herinnering en herstelopdracht nog niet is gebeurd, volgen financiële maatregelen.

Sociale veiligheid

De inspectie maakt een reeks van 3 podcasts over basisvaardigheden. De nieuwste aflevering gaat over leesonderwijs. Hoe staat het ervoor en wat kan er beter? In deze podcast gaan Lammie Prins van het Deltion College (mbo), Carlijn Pereira van de Taalunie en inspecteur voortgezet onderwijs Mirna Pit met elkaar in gesprek. Ze praten over leesplezier, voorlezen, doorgaande leerlijnen en een totaalaanpak, waarbij ook aandacht is voor taal en lezen bij de andere schoolvakken. Duidelijk wordt welke stappen besturen en scholen kunnen zetten om het leesonderwijs te verbeteren.

Beluister de podcast

Op woensdag 10 mei presenteren we De Staat van het Onderwijs 2023 tijdens het gelijknamige congres in Utrecht. Op de website vindt u meer informatie en de mogelijkheid om u aan te melden.

Meld u aan voor het congres

• Onderzoek naar de kwaliteit van extra ondersteuning van leerlingen
• Onderzoek naar het lerarentekort
• Onderzoek naar samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs

Themaonderzoeken speciaal onderwijs

De ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben in februari ons Jaarwerkplan 2023 goedgekeurd. Hierin leest u wat de inspectie in 2023 gaat doen. We houden toezicht op besturen en hun scholen/opleidingen en bovendien rapporteren we op stelselniveau over de ontwikkeling van de onderwijskwaliteit. Daarbij staat in 2023 een aantal thema’s centraal. Zo besteedt de inspectie speciale aandacht aan basisvaardigheden, sociale veiligheid, passend onderwijs en gelijke kansen.

Jaarwerkplan 2023

De Inspectie van het Onderwijs werkt samen met 3 andere inspecties in het Toezicht Sociaal Domein (TSD). De komende 2 jaar onderzoeken deze inspecties hoe zorg en ondersteuning meer toegankelijk gemaakt kunnen worden. We gaan meer samenwerken in het uitvoeren van toezicht op plekken waar zowel onderwijs als jeugdzorg wordt aangeboden (onderwijszorgarrangementen). Dit en meer staat in de Werkagenda 2023-2024.

TSD werkagenda 2023-2024: Toegang tot en samenhang in hulp essentieel voor mensen met meerdere problemen

Het onderwijs is kwetsbaar voor cyberaanvallen, zo bleek de afgelopen jaren bij verschillende incidenten. Het is daarom belangrijk dat scholen en besturen maatregelen treffen en daarbij gebruik maken van elkaars kennis en ervaringen. Eind vorig jaar organiseerden we 2 rondetafelbijeenkomsten waar onderwijsbestuurders en andere betrokkenen het gesprek met elkaar aangingen. Als inspectie roepen wij het onderwijsveld op om samen voort te gaan op de ingeslagen weg. Ervaringen delen en leren van elkaars expertise is waardevol en efficiënt - op die manier hoeft niemand het wiel opnieuw uit te vinden. Benieuwd naar wat er zoal besproken is tijdens de bijeenkomsten? Dat kunt u nalezen in het verslag.

Tijdens de landelijke conferentie Focus op burgerschap, kleur buiten de lijntjes op 19 april 2023 presenteert de inspectie het rapport Peil.Burgerschap einde s(b)o. Het rapport is vanaf die dag ook te lezen en downloaden via de website www.peilpunt.nl. De conferentie van het Expertisepunt Burgerschap is voor leraren, schoolleiders en bestuurders uit primair, speciaal en voortgezet onderwijs. U vindt er inspiratie, informatie en praktische handreikingen om burgerschapsonderwijs vorm te geven. Aanmelden kan al! Later ontvangt u dan meer informatie over het programma.

Meld u aan

• attenderen wij schoolbesturen er nogmaals op dat de wet vraagt dat de schoolgids, het schoolplan en de website de juiste informatie geven over de vrijwillige ouderbijdrage. Als inspectie zien we hierop toe.