Gevolgen van coronacrisis voor de doorstroomkansen van so-leerlingen
De inspectie heeft in alle sectoren van het onderwijs een onderzoek uitgevoerd naar de gevolgen van corona. Op deze pagina leest u over de gevolgen voor doorstroomkansen van leerlingen in het speciaal onderwijs (so). Het onderzoek vond plaats van half mei tot en met half juli 2021. We voerden gesprekken met besturen, schoolleiders, leden van de commissie voor de begeleiding (cvb) en leraren. Leerlingen van het voorlaatste en laatste leerjaar van de geselecteerde scholen vulden een digitale vragenlijst in. Onderaan deze pagina vindt u ook het technisch rapport met de data, de opzet en de verantwoording van het onderzoek.
Volgens de meeste leerlingen van het voorlaatste en laatste leerjaar van het speciaal onderwijs veranderde hun schooladvies niet door de coronacrisis. Ook de uitstroomkansen naar het regulier onderwijs bleven volgens de meeste leerlingen gelijk of werden soms zelfs beter. De eindtoets, die in 2020 vanwege de coronacrisis niet doorging, werd in 2021 wel afgenomen. De voorbereiding op deze toets verliep goed volgens de schoolleiders, leden van de commissie voor de begeleiding en leraren. Sommige leerlingen kregen langer de tijd om te laten zien of zij zich conform het beoogde ontwikkelingsperspectief konden ontwikkelen. Scholen wilden de coronacrisis niet van invloed laten zijn op het eventuele besluit een ontwikkelingsperspectief bij te stellen.
Schooladvies overwegend gelijk gebleven
Van de so-leerlingen van het voorlaatste en laatste leerjaar die de inspectievragenlijst invulden, zei driekwart dat hun schooladvies tijdens de coronacrisis gelijk gebleven was. 50% van de leerlingen gaf aan dat hun kans om tussentijds uit te stromen naar het regulier onderwijs niet veranderd was. 12% gaf aan dat die kans voor hen groter geworden was en voor slechts 8% was die kans kleiner geworden. Voor 30% van de leerlingen was uitstroom naar regulier onderwijs op dat moment niet aan de orde.
Eindtoets ging in 2021 wel door
Sinds 2020 is de eindtoets ook in het speciaal onderwijs verplicht. Er is een uitzondering voor (zeer) moeilijk lerende en meervoudig gehandicapte leerlingen en leerlingen die korter dan 4 jaar in Nederland wonen en de Nederlandse taal nog onvoldoende beheersen. Door de coronacrisis kon de eerste verplichte afname van de eindtoets in 2020 niet doorgaan. In 2021 ging de eindtoets wel door. Volgens leraren, schoolleiders en cvb-leden volstond in de meeste gevallen de normale begeleiding om leerlingen op de eindtoets voor te bereiden.
Uitstel van bijstelling ontwikkelingsperspectieven
Slechts 1 van de ondervraagde scholen gaf aan dat er aanpassingen gedaan waren in het bevorderingsbeleid. Blijven zitten is in het speciaal onderwijs doorgaans niet aan de orde. Van de commissie voor de begeleiding wordt verwacht dat zij jaarlijks de ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen evalueren. Bij leerlingen die er, ondanks de extra ondersteuning en begeleiding van de school, niet in slagen het beoogde perspectief te realiseren, kan dan de noodzaak bestaan het ontwikkelingsperspectief naar beneden bij te stellen. Door de coronacrisis besloten scholen vaker om een eventuele bijstelling van de ontwikkelingsperspectieven uit te stellen om leerlingen langer de kans te geven een zo hoog mogelijk uitstroomniveau te realiseren.