Maatregelen van vso-scholen voor het aanpassen van het onderwijs tijdens de coronacrisis
De inspectie heeft in alle sectoren van het onderwijs een onderzoek uitgevoerd naar de gevolgen van corona. Op deze pagina leest u over de maatregelen die scholen namen voor de aanpassingen van het onderwijs tijdens de crisis. Het onderzoek vond plaats van half mei tot en met half juli 2021. We voerden gesprekken met besturen, schoolleiders, leden van de commissie voor de begeleiding (cvb) en leraren. Leerlingen van het tweede, voorlaatste en laatste leerjaar van de uitstroomprofielen vervolgonderwijs en arbeidsmarktgericht van de geselecteerde scholen vulden een digitale vragenlijst in. Onderaan deze pagina vindt u ook het technisch rapport met de data, de opzet en de verantwoording van het onderzoek.
Scholen voor voortgezet speciaal onderwijs troffen veel organisatorische maatregelen om het onderwijs aan te passen aan de coronacrisis. Daarnaast zorgde de crisis voor een sterke toename van het digitale onderwijs. Leerlingen waren tevreden over de maatregelen van de school, maar wilden graag terug naar ‘normaal’. Een deel van de leerlingen wilde het online onderwijs en het verkorte rooster graag behouden.
Focus van scholen lag op leerlingen in complexe thuissituaties en examenleerlingen
In de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs vroegen leerlingen met een complexe thuissituatie de meeste aandacht. De schoolleiding gaf aan dat verder vooral extra ondersteuning werd gegeven aan leerlingen die eindexamen deden. De extra ondersteuning kwam dan van de leraar, de onderwijsassistent en de cvb-leden.
Scholen deden veel organisatorische aanpassingen
De scholen moesten veel organisatorische maatregelen nemen om tegemoet te komen aan de coronarichtlijnen, zoals het gebruik van mondkapjes, looproutes, houden van afstand en de afname van zelftests. Roosters moesten worden aangepast, schoolteams werkten in ‘bubbels’ en er werden protocollen gemaakt om snel te kunnen schakelen van fysiek naar online onderwijs. Bovendien intensiveerden de scholen de contacten met ouders.
Coronacrisis gaf digitalisering van het onderwijs een boost
Op veel scholen kreeg de digitalisering van het onderwijs een boost door de coronacrisis. Het personeel was trots op de grote en snelle stappen die zijn gemaakt in het digitale onderwijs, zowel tijdens het afstandsonderwijs als bij het onderwijs op school. Scholen vonden het lastig te benoemen welke aanpassingen van het onderwijs nog meer voortkwamen uit de coronacrisis en welke niet. Leraren in het voortgezet speciaal onderwijs zijn het immers gewend om het onderwijs voortdurend aan te passen en af te stemmen op de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen. Schoolleiders, leden van de commissie voor de begeleiding en leraren gaven aan dat er met name extra aandacht was voor het welbevinden van de leerlingen, de kwaliteit van het online lesgeven, differentiatie en examentraining. Een derde van de scholen realiseerde extra onderwijstijd.
Aanpassingen van het onderwijsaanbod en lesgeven in verband met corona volgens leraren
| Percentage | |
|---|---|
| Geen specifieke aanpassingen | 27,6 |
| Investering in beter leerstofaanbod | 6,9 |
| Investering in kwaliteit online lesgeven | 37,9 |
| Extra aandacht voor doorgaande lijn in onderwijsaanbod | 10,3 |
| Extra aandacht voor aanleren kernvakken | 27,6 |
| Extra aandacht voor differentiatie | 41,4 |
| Extra aandacht voor inoefenen leerstof via digitale leermiddelen | 24,1 |
| Extra aandacht voor aanbod en aanleren sociale en maatschappelijke vaardigheden | 27,6 |
| Extra aandacht voor praktijkdeel vmbo b of k | 13,8 |
| Extra aandacht voor examentraining | 41,4 |
| Aanpassingen huiswerk (inhoud, omvang) | 13,8 |
| Extra aandacht voor welbevinden | 58,6 |
| Langdurige extra ondersteuning voor individuele leerlingen met een vertraagde ontwikkeling | 13,8 |
| Anders, namelijk | 17,2 |
Leerlingen gaven een voldoende voor het onderwijs tijdens corona
Leerlingen gaven hun school gemiddeld een 6,8 voor het onderwijs tijdens de coronacrisis.
Volgens de leerlingen namen hun scholen allerlei maatregelen om het onderwijs goed bij hun onderwijsbehoeften en ontwikkeling te laten aansluiten. Er waren bijvoorbeeld laptops of tablets beschikbaar om (thuis) mee te werken. Ook zorgde de school volgens de leerlingen voor goede digitale lessen, meer tijd voor toetsen, extra materiaal om te oefenen met leerstof en examentraining.
Leerlingen wilden het liefst terug naar ‘normaal’
De meeste leerlingen zeiden dat geen van de aanpassingen moest blijven bestaan. Vooral het mondkapjes dragen en het afstand houden, ervaarden ze als onprettig. Leerlingen hadden ook moeite met de veranderingen in het onderwijsaanbod, zoals het uitvallen van kook- en gymlessen. Ondanks het feit dat de leerlingen veel aanpassingen vervelend vonden, wilde toch ook een kleine 10% de online lessen behouden, terwijl ongeveer hetzelfde deel van de leerlingen dat juist niet wilde. Een deel van de leerlingen noemden ook de verkorte lestijd en de halvering van de groepen als veranderingen die mochten blijven.