Deeleindexamen vmbo beroepsgerichte leerwegen voortgezet speciaal onderwijs
Leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs met uitstroomprofiel vervolgonderwijs kunnen eindexamen doen. Hiervoor zijn 4 mogelijke routes:
1. via vso-school met eigen examenlicentie
De vso-school voldoet aan de eisen uit de wet voortgezet onderwijs (WVO) en mag zelf centrale examens afnemen en diplomeren. Deze scholen bieden mogelijk niet alle profielen aan.
De mogelijkheden zijn:
- Volledig examen: vwo, havo, vmbo-tl, -gl, -kb, -bb.
- Gespreid examen: een deel van het centraal- en/of schoolexamen in het ene schooljaar en voor het andere deel in het daarop volgende schooljaar. Dit moet wel van tevoren worden aangegeven.
2. als extraneus-kandidaat op regulier vo
De vso-leerling doet als extraneus examen bij een reguliere school voor voortgezet onderwijs, met of zonder symbioseovereenkomst. De examenkandidaat volgt het programma van toetsing en afsluiting (PTA) van de reguliere vo-school en de examinering en diplomering vallen onder verantwoordelijkheid van de vo-school. Ruimte voor aanpassing van het PTA voor de vso-school zijn te vinden in de brochure kandidaten met een ondersteuningsbehoefte op de site van de cvte.
De mogelijkheden kunnen zijn:
- Volledig examen: conform WVO voor vwo, havo, vmbo-tl, vmbo-gl, vmbo-kb, vmbo-bb, vmbo leerwerktraject (ism mbo) of Entree (ism mbo). Alle regelingen zijn identiek aan die voor regulier onderwijs.
- Gespreid examen: een deel van het centraal- en/of schoolexamen in het ene schooljaar en voor het andere deel in het daarop volgende schooljaar. Beperkingen: voordat aan een vak een CE examen wordt afgenomen, dient het SE te zijn afgesloten en bij zittenblijven vervallen de behaalde examenresultaten.
- Vmbo-bb leerwerktraject: samenwerkingsovereenkomst tussen vso en roc of aoc om door mbo de basisberoepsopleiding te laten verzorgen.
- Entree-opleiding: samenwerking met roc of aoc, doorstroming geregeld naar vervolgopleiding binnen roc of aoc.
De route via de Entree-opleiding
De basis voor het aanbieden van de entree-opleiding binnen het vso is artikel 14a, lid 2, WEC en 10b8 van de WVO: ‘Het bevoegd gezag kan bij de school ingeschreven leerlingen die daarbij naar zijn oordeel gebaat zijn, in de gelegenheid stellen om geheel of gedeeltelijk in plaats van de basisberoepsgerichte leerweg een entreeopleiding te volgen, met inachtneming van de artikelen 7.2.7 en 8.1.1, derde lid, van de Wet educatie en beroepsonderwijs’.
3. via staatsexamens
Het staatsexamen valt onder de Wet College voor toetsen en examens (cvte), regeling examenreglement en PTA staatsexamens vwo-havo-vmbo-tl. Het staatsexamen bestaat uit 2 verplichte onderdelen: het centraal examen en het college-examen. Leerlingen nemen deel aan het reguliere centraal schriftelijke examen, op een aangewezen locatie of binnen de eigen school. Als cijfer schoolexamens (SE) telt een cijfer voor het college-examen dat door de staatsexamencommissie wordt afgenomen. Het college-examen bestaat vaak uit een schriftelijk en altijd uit een mondeling deel.
Mogelijkheden voor staatsexamen zijn:
- Volledig staatsexamen: vwo-havo-vmbo-TL, alle vakken bij een profiel of sector. Staatsexamen is niet mogelijk voor de praktijkvakken.
- Deelstaatsexamen: één of meer vakken bij een profiel of sector, bijvoorbeeld waar een leerling eerder voor is afgewezen. Leerlingen kunnen een verzoek doen bij DUO om samen met eerder behaalde certificaten te bundelen tot een diploma.
- Deelstaatsexamen met praktijkvakken vmbo gl, vmbo kb, vmbo bb: de algemeen vormende vakken kan een leerling doen via een staatsexamen en de praktijkvakken via een symbiose- overeenkomst met het regulier onderwijs. Dit is binnen één leerjaar mogelijk (de leerling hoeft niet ‘officieel te zakken’ om staatsexamen te mogen doen).
Een leerling die gezakt is op een regulier staatsexamen, krijgt certificaten voor de vakken die met voldoende resultaat zijn afgesloten. Een jaar later is het mogelijk om een volledig diploma te behalen door aanvullende vakken via een staatsexamen te behalen en binnen 10 jaar te bundelen tot een diploma.
Een student kan niet in hetzelfde examenjaar examen doen in 1 bepaald vak op hetzelfde niveau bij zowel een school als bij de staatsexamencommissie.
Bron: WVO, artikel 60, lid 3 dat luidt: Zij, die zijn afgewezen bij het eindexamen van een school, worden niet toegelaten tot het in hetzelfde jaar te houden overeenkomstige staatsexamen.
4. route via vavo (voortgezet algemeen volwassenenonderwijs)
Sinds 1 januari 2013 is samenwerking tussen vavo en het speciaal onderwijs mogelijk. Vso-leerlingen kunnen als extraneus examen afleggen bij een instelling (roc) voor voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo). De wettelijke vereisten uit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) gelden.
Dat betekent dat een deel van het onderwijsprogramma samen met die instelling moet zijn uitgevoerd; leergebiedoverstijgende kerndoelen inclusief lichamelijke oefening worden aangeboden op de vso-school. Het vavo verzorgt alleen de schoolsoorten mavo (vmbo-tl), havo en vwo waarbij de leerling een volledig examen en deeltijd-examen kan afleggen. Deze route staat open voor vso-leerlingen vanaf 16 jaar. Voorwaarde is dat de leerling onafgebroken onderwijs heeft gevolgd in het vso.