Hoe weegt de inspectie examens op een hoger niveau?

Iedere leerling heeft er recht op een diploma te halen op het hoogst mogelijke niveau dat hij/zij aankan. Om de talenten van leerlingen aan te spreken bestaat de mogelijkheid om examens op een hoger niveau af te leggen dan het niveau waarin de leerling het onderwijs volgt. Op dit moment maakt een aantal leerlingen al gebruik van deze mogelijkheid.

De verwachting is dat dit in de toekomst vaker zal voorkomen. Het afleggen van examens op een hoger niveau kan aantrekkelijk zijn voor leerlingen. Omdat het bepaalde talenten meer aanspreekt en recht doet aan specifieke kundigheden van de leerling. Bovendien kan het de doorstroom naar een vervolgopleiding gemakkelijker maken.
Als een school leerlingen examen op een hoger niveau laat doen, kan de inspectie daarmee rekening houden bij het bepalen van het resultatenoordeel van de school.

Twee varianten

We spreken van een examen op hoger niveau als een leerling naast examens op het niveau van de eigen onderwijssoort één of meerdere vakken op een hoger niveau afsluit. Daarbij zijn er in principe twee mogelijkheden:

De eerste is die waar een leerling bijvoorbeeld vmbo-k volgt en in één of meer vakken op vmbo-t niveau examen doet.
De tweede vorm is die waar de leerling oorspronkelijk al op een hoger onderwijsniveau zat, bijvoorbeeld vmbo-t, maar het daar (net) niet redt. De leerling gaat naar één niveau lager (vmbo-k) en legt in één of meer vakken examen af op het oorspronkelijk, hogere vmbo-t niveau. In dat geval spreken we van ‘afstroom’.

Gedragslijn inspectie

Om de onderwijsresultaten van een school te kunnen beoordelen kijkt de inspectie naar het gemiddelde van alle behaalde examencijfers per vak per afdeling. Dit vormt de basis voor het inspectieoordeel over de leerresultaten. Dit oordeel kan alleen gegeven worden na onderzoek door een inspecteur.
Soms is de situatie zo, dat de gegevens die de inspectie hanteert voor het oordeel over de onderwijsresultaten, niet het volledige verhaal vormen. Afhankelijk van de situatie kan een inspecteur afwijken van de rekenkundige score op de onderwijsresultaten
Zo kan de inspecteur meewegen dat er leerlingen zijn die voor één of meer vakken examen hebben gedaan op een hoger niveau.

Extra prestaties waarderen

Tijdens een kwaliteitsonderzoek of een onderzoek in het kader van de Staat van het Onderwijs kan de inspectie hierover het gesprek voeren met de school. De inspecteur zal dan moeten vaststellen in welke gevallen er sprake is van een vak op hoger niveau of van een vak op hoger niveau als gevolg van afstroom. Als er daadwerkelijk sprake is van vakken op een hoger niveau, kan de inspectie handmatig de onderwijsresultaten van de betreffende afdeling herberekenen.
Per afgelegd examen op een hoger niveau wordt er 1,5 punt opgeteld bij het behaalde cijfer*.

Deze nieuwe score telt mee in de totaalscore voor de school. Ze kan daarmee een (positieve) invloed hebben op het uiteindelijke en bijgestelde oordeel over de onderwijsresultaten. Helaas kunnen we deze aangepaste score niet weergeven in de cijfers op het resultatenoverzicht. Wel geldt dat een bijgesteld oordeel altijd duidelijk wordt vermeld en toegelicht in het inspectierapport naar aanleiding van het onderzoek.

* De formule die we hierbij hanteren is als volgt:
Gecorrigeerde X = X + (n/N)x1,5. Hierin is:
X het gemiddelde CE-cijfer
n het aantal afgelegde examens op hoger niveau
N het totaal aantal afgelegde examens.