Dyslexieverklaringen: verschillen tussen scholen nader bekeken
Er is een opmerkelijke toename van dyslexieverklaringen in het basisonderwijs en in de brugklas van het voortgezet onderwijs. Dit hebben we geïnventariseerd voor basis- en voortgezet onderwijs. We hebben in het schooljaar 2017/2018 bij zo’n 200 basisscholen onderzoek gedaan naar mogelijke verklaringen voor die toename en voor de verschillen tussen scholen. We constateren onder meer dat deze verschillen te maken kunnen hebben met de kwaliteit van het onderwijs voor lezen en spelling.
We zien dat de verschillen tussen scholen in het aanmelden van leerlingen voor een dyslexieverklaring te maken hebben met de werking van de keten voor dyslexiezorg. Daarbij lijkt het erop dat kenmerken van ouders ertoe doen, maar ook is de rol van poortwachter(s) rond de aanmelding van leerlingen voor diagnose van invloed. Een ander aspect is dat het protocol leesproblemen en dyslexie voorschrijft dat scholen 3 zorgniveaus organiseren. We hebben waargenomen dat vaak een of meer zorgniveaus ontbreken.
Een belangrijke conclusie is verder dat scholen met veel leerlingen met een niet-Westerse migratieachtergrond minder leerlingen met een dyslexieverklaring hebben.
We verwachtten dat de kwaliteit van het lees- en spellingonderwijs van invloed zou zijn op het aantal dyslexieverklaringen. Dat kunnen we niet aantonen. Zo zijn er scholen waar de kwaliteit van het lees- en spellingonderwijs en de aanpak van zwakke lezers en spellers tegenvalt, terwijl ze maar weinig leerlingen met een dyslexieverklaring hebben.
Scholen zien het belang van goed lees- en spellingonderwijs wel in, maar er is zeker ruimte voor verbetering. Waar moeten ze dan aan werken? Vooral de (vak-)didactische aanpak van de leraar kan sterker. Zwakke leerlingen worden beter geholpen als de lessen en extra hulp meer op hun vaardigheid worden afgestemd. Ook helpt het als leraren directe feedback geven en meer doen om de leesmotivatie bij zwakke lezers te bevorderen.
Scholen en besturen die aan dit onderwerp willen werken, verwijzen we naar het artikel Steeds meer dyslexieverklaringen: waar ligt dat aan? in Didactief.