Een stijgende lijn in het aantal meldingen bij vertrouwensinspecteurs
In het schooljaar 2021-2022 hebben de vertrouwensinspecteurs van de Inspectie van het Onderwijs 1742 meldingen ontvangen over het onderwijs. Dit zijn er meer dan in schooljaar 2020-2021, toen er 1296 meldingen binnenkwamen. De schooljaren zijn echter moeilijk te vergelijken door schoolsluitingen vanwege de coronapandemie vorig schooljaar. In schooljaar 2021-2022 waren de scholen het gehele jaar geopend.
Aantal meldingen vertrouwensinspecteurs per categorie
| Aandeel meldingen (N = 1742) | |
|---|---|
| Psychisch geweld | 43,2% |
| Fysiek geweld | 27,4% |
| Seksuele intimidatie | 15,0% |
| Seksueel misbruik | 8,0% |
| Discriminatie | 5,5% |
| Radicalisering | 0,6% |
| Buiten aandachtsgebieden | 0,3% |
752 meldingen gingen over psychisch geweld, 478 over fysiek geweld, 261 over seksuele intimidatie en 139 over (mogelijk) seksueel misbruik. Het aantal meldingen over discriminatie en radicalisering is respectievelijk 96 en 11. Ook zijn er 6 meldingen binnengekomen die geen directe relatie met de aandachtsgebieden van de vertrouwensinspectie hebben.
Meldingen seksueel misbruik en seksuele intimidatie
Sinds enkele jaren zien we dat meldingen steeds vaker gaan over seksuele intimatie en seksueel misbruik. In schooljaar 2021-2022 is het aandeel 23 procent, terwijl in de schooljaren voorafgaand aan de coronapandemie het aandeel 18 procent was. Binnen deze stijging zien we tevens een stijgend aandeel meldingen over met taken belaste personen (leraren, ondersteunend personeel, et cetera) richting minderjarige leerlingen en studenten ten opzichte van de pre-coronajaren. In 57 procent van het aantal meldingen seksueel misbruik (79 van de 139 meldingen) is de betrokkene een met taken belast persoon, ten opzicht van 50 procent in schooljaar 2018-2019. De cijfers van schooljaren 2019-2020 en 2020-2021 geven een vertekend beeld vanwege de coronasluitingen.
Opvallend is een relatief hoog aantal meldingen in februari en maart. Wellicht is dit toe te schrijven aan een media-uitzendingen van januari 2022, waar seksueel overschrijdend gedrag wordt aangekaart bij een grote Nederlandse televisieshow. Er is toen expliciet opgeroepen om melding te maken van dergelijke ervaringen en voorvallen. We hebben geen onderzoek gedaan naar de reden achter de toename.
In de categorie seksuele intimidatie is in 63 procent van het aantal meldingen (165 van de 261 meldingen) de beklaagde een met taken belast persoon, zoals een leerkracht of een lid van het niet-onderwijzend personeel. In schooljaar 2018-2019 was dit 54 procent.
Derde jaar op rij hoog aantal meldingen fysiek geweld bij leerlingen jonger dan 13 jaar
Voor het derde jaar op rij valt het hoge aantal meldingen op waarbij leerlingen uit het primair onderwijs, betrokken zijn. Dit geldt met name voor meldingen over fysiek geweld en discriminatie. In 68 procent van de meldingen gaat het om deze leeftijdscategorie, hetzelfde percentage als schooljaar 2020-2021.
Extra aandacht voor de interne meldplicht en onverwijlde overlegplicht
Als een bestuur een mogelijk vermoeden heeft van seksueel misbruik door een met taken belaste persoon jegens een minderjarige leerling of student, is het bestuur verplicht onverwijld contact op te nemen met de vertrouwensinspecteurs. Als er uit het overleg blijkt dat er sprake is van een redelijk vermoeden, draagt de vertrouwensinspecteur het bestuur op aangifte te doen. De inspectie zal deze regels de komende tijd extra onder de aandacht brengen. In het toezicht agenderen we de naleving op de meld-, overleg- en aangifteplicht en wordt dit punt zo nodig meegenomen tijdens bestuursgesprekken. Eind oktober 2022 is er een flyer naar alle besturen gestuurd om de meldplicht onder de aandacht te brengen.
Taken van de vertrouwensinspecteur
Ouders, leerlingen, docenten, directies en besturen, maar ook vertrouwenspersonen kunnen de vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs raadplegen wanneer zich in of rond de school (ernstige) problemen voordoen op het gebied van:
- seksueel misbruik (zedenmisdrijven)
- seksuele intimidatie
- psychisch en fysiek geweld (waaronder pesten)
- discriminatie en radicalisering
De vertrouwensinspecteur luistert en informeert. Zo nodig adviseert de vertrouwensinspecteur ook, bijvoorbeeld over een traject naar het indienen van een formele klacht of het doen van aangifte.
Meer over de vertrouwensinspecteur, en de meld-, overleg- en aangifteplicht leest u op de pagina over de vertrouwensinspecteurs.
