Nieuwsbrief inspectie: toezicht op de samenwerkingsverbanden passend onderwijs - 28 juni 2024

De kwaliteit van de extra ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben is op veel scholen in het primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs onvoldoende. De uitvoering van de ondersteuning en de kwaliteit van de ontwikkelingsperspectieven (opp's) kennen tekortkomingen. Op schoolniveau is vaak onvoldoende zicht op de kwaliteit en de effecten van de ondersteuning.
De inspectie rapporteerde hierover in de laatste Staat van het Onderwijs. Meer is te vinden in het onderzoeksrapport. Ook is er voor elk van de 3 onderwijssectoren een factsheet gemaakt.

De kwaliteit van de extra ondersteuning moet beter

Een leerling moet het voortgezet speciaal onderwijs verlaten aan het eind van dat schooljaar waarin de leeftijd van 20 jaar is bereikt. De inspectie kan van dit voorschrift ontheffing verlenen, als een leerling in het uitstroomprofiel vervolgonderwijs een opleiding kan afronden door langer op school te blijven (artikel 39, 4e en 5e lid, van de WEC).

Voorwaarden

Het maakt daarbij niet uit of een leerling al een startkwalificatie heeft. Het is dus mogelijk om te ‘stapelen’. Leerlingen die al een havo-diploma hebben behaald komen in aanmerking voor ontheffing wanneer ze door het voortgezet verblijf ook een vwo-diploma kunnen halen. We verwachten wel dat het bestuur bij de aanvraag aantoont dat de leerling het diploma of getuigschrift kan behalen door een langer verblijf op de school.
Deze ontheffing wordt telkens voor ten hoogste 1 jaar verleend. Het is dus belangrijk om op tijd een nieuwe aanvraag in te dienen als het de leerling niet binnen 1 jaar lukt de opleiding af te ronden.

Verlenging van toelaatbaarheidsverklaringen

Een deel van de leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften kan zowel naar het speciaal onderwijs als naar het reguliere onderwijs (waaronder ook het speciaal basisonderwijs en het praktijkonderwijs). De inspectie onderzocht of het (meer) reguliere onderwijs voor hen een gunstig effect heeft op schoolprestaties, het behalen van diploma’s en arbeidsmarktuitkomsten. Hoewel het onderzoek geen sluitend bewijs leverde, ondersteunt het dit vermoeden wel. Regulier en speciaal onderwijs kunnen daarbij van elkaar leren om de kansen voor leerlingen te vergroten.

Keuze voor regulier of speciaal onderwijs kan effect hebben op onderwijsuitkomsten

Binnenkort krijgen alle samenwerkingsverbanden een uitnodiging om een vragenlijst in te vullen. De vragen gaan over ons rapport Zicht en sturing op en verantwoording van doelmatige besteding middelen passend onderwijs en de dialoogsessies die hierover volgden in februari.

Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 5 minuten. We waarderen het zeer als u hier een ogenblik de tijd voor neemt. Uw antwoorden gebruiken we namelijk om toekomstige rapporten en dialoogsessies te verbeteren.

Meer duidelijkheid over doelmatige besteding gelden passend onderwijs gewenst

Ieder jaar actualiseren we onze onderzoekskaders, onder meer om ze te laten aansluiten bij gewijzigde wet- en regelgeving. Dit jaar is de belangrijkste wijziging het opnemen van de steekproef-kwaliteitsonderzoeken. Deze hebben we in het schooljaar 2023-2024 voor het eerst uitgevoerd. Daarnaast leggen we in de standaard Zicht op ontwikkeling en begeleiding (OP2) meer nadruk op de kwaliteit van de ontwikkelingsperspectieven.

De bijgestelde onderzoekskaders zijn door de ministers vastgesteld. We publiceren ze zo spoedig mogelijk op onze website, met daarbij een overzicht van de wijzigingen. De bijgestelde onderzoekskaders zijn per 1 augustus 2024 van toepassing.

In het online magazine bij De Staat van het Onderwijs 2024 koppelen we de feiten en cijfers uit het rapport aan kenmerkende situaties en handige suggesties uit de onderwijspraktijk. Deze inspirerende verhalen leest u vanuit het perspectief van een student, onderwijzend personeel of schoolleider/bestuurder. Aan bod komen onder andere de basisvaardigheden, het lerarentekort en extra ondersteuning in en buiten de klas.

Met een glimlach naar school en verhoogd zelfvertrouwen

Zo hebben het Tender College in IJmuiden en het D’Oultremontcollege in Drunen extra ondersteuning van leerlingen zorgvuldig ingericht. Leerlingen van het D’Oultremontcollege zetten daardoor stappen en komen na een moeilijke periode weer met een glimlach naar school. In het artikel vindt u hun geleerde lessen en tips.

Lees het Online Magazine

Het is van groot belang dat scholen streven naar het beste onderwijs en zich continu verder willen verbeteren. Dat vraagt ook om stimulerend toezicht door de Inspectie van het Onderwijs. Een onderdeel van stimulerend toezicht was de waardering Goed en het predicaat Excellente School. De minister besloot in 2023 om in het funderend onderwijs de waardering Goed op schoolniveau en het predicaat Excellente School af te schaffen. Wat betekent dit voor ons stimulerend toezicht?

Om kwaliteitsverbetering in het onderwijs blijvend aandacht te geven onderzocht de inspectie wat werkt in het stimulerend toezicht. Hieruit blijkt onder meer dat het delen van kennis de kwaliteit van onderwijs vergroot en daarom koos de inspectie dit als speerpunt. Minister Paul voor Primair en Voortgezet onderwijs heeft de Tweede Kamer hierover een brief gestuurd. In deze brief staat hoe de inspectie de komende periode het stimulerend toezicht aanpast en uitbreidt.

Inspectie wil onderwijskwaliteit verbeteren door kennis te delen