Achtergrondkenmerken van leerlingen en leerkrachten

Uitgelichte resultaten Peil.Burgerschap

Sbo-leerlingen nemen vaker deel aan burgerschapsactiviteiten binnen en buiten de school dan so-leerlingen

Leerlingen ondernemen het vaakst burgerschapsactiviteiten die dicht bij hun belevingswereld staan. Aan maatschappelijke activiteiten in de vorm van acties van de school doet ongeveer een derde van de leerlingen mee. Minder vaak doen leerlingen mee aan activiteiten ter verbetering van de school of democratische activiteiten. Sbo-leerlingen nemen vaker deel aan burgerschapsactiviteiten dan so-leerlingen, met uitzondering van de kindergemeenteraad, het schoolparlement of iets soortgelijks.

Leerlingen volgen het nieuws vooral op tv, internet of via sociale media

Ongeveer een derde van de leerlingen volgt thuis heel vaak of best vaak het nieuws op internet of sociale media, kijkt het Jeugdjournaal of luistert naar het nieuws op de radio. Als het gaat om het gebruik van media zeggen leerlingen het minst vaak de krant te lezen om het nieuws te volgen over wat er in Nederland of andere landen gebeurt. In het algemeen volgen sbo-leerlingen het nieuws vaker dan so-leerlingen.

Relatie met leerkracht en medeleerlingen (zeer) positief

Over het algemeen hebben leerlingen een positief beeld over de relatie die zij hebben met hun leerkracht. Over de relatie met hun klasgenoten zijn leerlingen nog positiever. In de klas ervaren leerlingen in redelijke mate de ruimte om zich te uiten en in gesprek te gaan. Voor alle genoemde aspecten geldt dat sbo-leerlingen deze positiever beoordelen dan so-leerlingen.

Leerkrachten voelen zich goed voorbereid om les te geven over aspecten van burgerschap

Over het algemeen voelen leerkrachten zich behoorlijk bekwaam om les te geven over aspecten van burgerschap; iets meer over algemene burgerschapsaspecten dan over het politieke systeem. Zij voelen zich vooral goed voorbereid in het lesgeven over kritisch en zelfstandig denken. Sbo-leerkrachten schatten zichzelf hierop hoger in dan so-leerkrachten. Ook in het lesgeven over seksuele diversiteit, seksuele vorming en seksuele weerbaarheid voelen leerkrachten zich behoorlijk bekwaam en ook hier schatten sbo-leerkrachten zichzelf hoger in dan so-leerkrachten. Het minst, maar nog altijd redelijk bekwaam, voelen zij zich in het lesgeven over de Grondwet en het politieke systeem en over de wereldgemeenschap en internationale organisaties.

Relatief hoge deelname aan burgerschapsactiviteiten door sbo-leerlingen

Verschillende aan burgerschap gerelateerde achtergrondkenmerken zijn ook in de burgerschapspeiling in het basisonderwijs bevraagd en kunnen daarom tussen peilingen worden vergeleken. Zo blijken so-leerlingen vaker dan (s)bo-leerlingen te participeren in de leerlingenraad van de school. Sbo-leerlingen helpen daarentegen vaker dan bo- en so-leerlingen bij het oplossen van ruzies tussen leerlingen en ondernemen vaker activiteiten ter verbetering van de school. Bo-leerlingen volgen vaker het nieuws dan s(b)o-leerlingen, zijn nóg positiever over de relatie met hun juf/meester en hun klasgenoten en voelen zich veiliger op hun school dan leerlingen in het s(b)o.

Leerkrachten verschillen in de mate waarin zij zich bekwaam voelen om algemene aspecten van burgerschap te onderwijzen: so-leerkrachten voelen zich minder goed voorbereid dan (s)bo-leerkrachten om les te geven over emigratie en immigratie, religieuze diversiteit en milieu en duurzaamheid.

Meer resultaten

In Peil.Burgerschap einde s(b)o 2020-2021 leest u meer over de achtergrondkenmerken van leerlingen en leerkrachten in het s(b)o. U vindt de informatie in deel B, hoofdstuk 3 Achtergrondkenmerken van burgerschap.