Verhalen uit de praktijk
We willen naast de resultaten van de peiling ook de praktijk laten zien. We zijn bij twee scholen geweest om te zien hoe zij invulling geven aan Kunstzinnige oriëntatie.
RUSTIGE MUZIEK
(Beeldtitel: Peil.Kunstzinnige oriëntatie, Praktijkverhalen. De wijsvinger van een kinderhand veegt vetkrijt uit. Een meisje:)
Ik vind het heel erg leuk om naar musea te gaan met de klas want dan krijg je heel veel werkbladen mee soms en dan denk je van: ja, dat is niet leuk.
Maar daar kan je heel veel dingen over de schilderijen daarvan ook opschrijven en dan kan je daar nog van leren.
Wat ik mooi vind aan schilderijen, is: je ziet eerst een beetje gekras en gekladder en als je er dan langer naar kijkt, dan zie je iets heel moois erin.
En als je geen geduld daarvoor hebt, dan loop je er gewoon bij weg en dan zie je eigenlijk dat mooie niet.
Ik had gemerkt dat door de dramavakken en door de kunstvakken die we krijgen dat ik steeds meer durf, zeg maar, met drama.
Eerst was het altijd van: o, ik durf het niet.
En nu wil ik heel graag al die dingen voor de klas doen.
ADRIANA NICHTING: Vorig jaar hebben we twee peilingen uitgevoerd dit jaar ook weer, maar vorig jaar zat Kunstzinnige Oriëntatie erin en, nou, precies op het goede moment.
Het veld is in beweging, instellingen die zich met kunst en cultuur bezighouden ook.
Ik hoop dat de peilingen nu een bijdrage gaan leveren aan die brede discussie zodat het onderwijs op een hoger peil komt.
JOKELIEN HOMANS: Als je kinderen creatief laat nadenken en creatief laat werken en creatief laat verven dan geeft dat allerlei mogelijkheden om later in je verdere leven naar oplossingen te zoeken en anders te denken dan een ander.
Omdat je gewoon geleerd hebt in meer mogelijkheden na te denken.
Wij hebben 'n kunst- en cultuurcoördinator, Rosamin Pothof, die krijgt daar uren voor elke week een aantal uur.
Zij haalt vanuit allerlei methodes methodiek een tekenmethodiek, een handvaardigheid-methodiek die hapklaar is voor leerkrachten.
Leerkrachten weten als ze zo'n les gaan doen gelijk daar kan ik mijn filmpje halen, daar kan ik denkvragen over stellen dit kan ik de kinderen laten doen.
(Een jongen:)
Nou, ik vind drama heel erg leuk, en beeldend.
Want bij drama kan je een beetje gek doen ook en beeldend kan je lekker knutselen en dingen maken.
Ik ga ook veel leuker naar school en dan ga ik heel goed werken ook om naar drama te kunnen.
(Iemand vijlt een steen.)
Ik wil later bij mijn vader werken, en dat is een stukadoor.
(Een meisje:)
Ik zou advocaat willen worden.
Als advocaat op drama leer je om, ja, zeg maar, alles gewoon te uiten, je gevoelens een beetje wat diegene zei tegen jou dat je dat dan ook verwerkt, zeg maar, in je emoties en dat je dat dan weer uitstraalt een beetje.
AART MOLENDIJK: Wij vinden het onderwijs en de cultuurvakken essentieel voor hoe wij als Wegwijzer zijn.
Wij hebben ingezet op de talenten van de mensen die hier al op school werkten gekeken: waar heb jij affiniteit mee?
Waar ligt jouw hart? Is dat bij beeldend, bij muziek, bij drama, bij dans?
En die mensen hebben we bij de groei van de school langzamerhand steeds meer vrij kunnen roosteren van het gewone werk voor de klas en die geven nu door de hele school het vak waar hun hart ligt.
Ik vind het belang van de cultuurvakken ook wel dat kinderen creatief leren denken.
Waarbij je ook creatief kunt zijn bij het oplossingen bedenken niet alleen maar bij zaakvakken, maar ook bij rekenen en taal.
(Een meisje kruipt.)
En ik ben ervan overtuigd dat, welke populatie je ook op je school hebt dat je altijd met cultuureducatie aan de gang kan gaan.
En natuurlijk, dan ligt de lat hier misschien op deze school wat hoger en kun je al van een bepaalde basiskennis uitgaan maar op elke school kun je daarmee aan de slag.
En nogmaals, ik denk dat elk kind daar heel blij van wordt ongeacht welke achtergrond hij of zij heeft.
(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Inspectie van het Onderwijs. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Beeldtekst: 75% van de basisscholen heeft een interne cultuurcoördinator. 42% van de basisscholen ontwerpt zelf lessen voor beeldende activiteiten.)
DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER TOT HET EIND VAN DE VIDEO
(40% combineert de kunstzinnige lessen met bestaande methoden. Op 42% van de basisscholen heeft een van de leerkrachten een opleiding op het gebied van Kunstzinnige Oriëntatie gevolgd. Meer resultaten van Peil.Kunstzinnige oriëntatie? Kijk op www.peilpunt.nl.)
Hieronder staat een aantal uitspraken van de leerlingen en schoolleiding die in de film te zien zijn. Ter inspiratie voor professionals op beleidsniveau en onderzoekers. Maar vooral ook ter inspiratie voor andere scholen. Voor leerkrachten, interne cultuurcoördinatoren en ouders.
"Door de dramavakken en kunstvakken durf ik steeds meer. Nu wil ik heel graag iets voor de klas doen. Eerst durfde ik dat niet."
“Wat ik mooi vind aan schilderijen is dat je eerst een beetje gekras ziet. Kijk je iets langer, dan zie je er iets moois erin. Als je geen geduld daarvoor hebt dan loop je daar gewoon bij weg en zie je dat mooie niet”.
“Ik vind het erg leuk om naar musea te gaan met de klas. Je krijgt dan heel veel werkbladen mee. Eerst denk je ‘dat is niet leuk’. Maar je kunt veel over de schilderijen opschrijven en dan kun je daar nog van leren.’’
“Ik wil advocaat worden. Als advocaat helpt drama je bij het uiten van je argumenten.”
Aart Molendijk, directeur van De Wegwijzer in Wijk bij Duurstede
Creatief omgaan met talent
“Wij vinden het onderwijs en de cultuurvakken essentieel. We willen de talenten van de mensen die hier werken benutten. Dus kijken we ‘Waar heb je affiniteit mee? Waar ligt je hart?’ Is dat bij beeldend, bij muziek, bij drama, bij dans? Die leerkrachten hebben wij bij de groei van de school steeds meer vrij kunnen roosteren van het gewone werk voor de klas. Die geven nu door de hele school het vak waar hun hart ligt. Dat noem ik creatief omgaan met talenten van mensen.
Rijksmuseum
Het mooie van de cultuurvakken vind ik dat dat niet stopt bij de buitendeur van de school. We gaan regelmatig naar buiten. Afgelopen februari hebben wij een prachtig project gehad waarin alle achttien groepen van De Wegwijzer een bezoek brachten aan het Rijksmuseum in Amsterdam. Er is een prachtige tentoonstelling geweest net voor de voorjaarsvakantie, waar alle ouders en grootouders konden zien wat de kinderen hebben gemaakt.
Verbinding
Wij zoeken de verbinding tussen de cultuurvakken en de zaakvakken. Bij geschiedenis zijn ze bezig met Egypte, dan worden bij beeldend potjes gemaakt waar de ingewanden van farao’s in gingen. Dat zijn mooie, logische lijntjes die je kunt maken. Ik vind het belang van de cultuurvakken ook wel dat kinderen creatief leren denken, waarbij je ook creatief kunt zijn bij het oplossingen bedenken. Niet alleen maar bij zaakvakken, maar ook bij rekenen en taal.
Aan de slag!
Ik ben ervan overtuigend dat je altijd met Kunstzinnige oriëntatie aan de gang kan gaan. Hoe je school ook is samengesteld. Natuurlijk, dan ligt de lat op onze school misschien wat hoger en kun je van een bepaalde basiskennis uitgaan. Maar op elke school kun je ermee aan de slag. Ik denk dat elk kind daar blij van wordt, ongeacht welke achtergrond hij of zij heeft.”
Jokelien Hoomans, directeur van de meester G. propschool in Lochem
‘Luikjes’
“Wij vinden het heel belangrijk kinderen zo vroeg mogelijk in aanraking te brengen met kunst en cultuur. Kinderen kunnen dan geïnspireerd raken, de verschillende ‘luikjes’ in hun hoofd komen zo in verbinding met elkaar. Als je kinderen creatief laat nadenken, creatief laat werken, creatief laat handelen dan geeft dat allerlei mogelijkheden om later in het verdere leven naar oplossingen te zoeken. Anders te denken dan een ander. Omdat je geleerd hebt om in meer mogelijkheden na te denken.
Invulling Kunstzinnige oriëntatie
Wij hebben een interne cultuurcoördinator. Die krijgt elke week een aantal uur. Zij stelt allerlei methodes en materialen beschikbaar die behapbaar zijn voor leerkrachten. Leerkrachten weten gelijk als zij beginnen aan een les ‘ah, daar kan ik mijn filmpjes halen, daar kan ik denkvragen over stellen, dit kan ik de kinderen laten doen.’ Wat wij belangrijk vinden is dat kinderen door de jaren heen heel veel technieken leren en verschillende kunstdisciplines leren kennen.
Mogelijkheden
Wij kijken goed naar subsidies en externe mogelijkheden. Zo hebben wij toestemming gekregen om drie jaar lang podiumkunsten te ontwikkelen. Onze interne cultuurcoördinator is daarna ook gevraagd om dat uit te venten naar andere scholen.
Kröller-Müller
We houden goed in de gaten waar er leuke projecten zijn. Het Kröller-Müller Museum had een leuk project. Daar zijn we met kinderen vanaf vier jaar naartoe gegaan. Dat was echt ontroerend om te zien. Vijf bussen zo op een rij en dan dertig auto’s met allemaal ouders erachter aan. Voor elke leeftijd waren er projecten. Het was echt een feest. Als er dan een kind op je afkomt en die zegt: “Yes, ik heb De aardappeleters gezien”. Dan denk je ‘Huh, vinden kinderen dat leuk?’ Ja, dus. En dat komt door de voorbereidingen in de klas.
Het museum naar binnen
Na het bezoek aan het Kröller-Müller hebben we kunst gemaakt, de zonnebloemen van Van Gogh. We hebben een presentatieavond gehouden voor de ouders. Dat is echt een feest. Dan haal je het museum naar binnen."