Ga direct naar inhoud

Meetinstrumenten

Specifiek voor dit peilingsonderzoek zijn meetinstrumenten ontwikkeld voor luisteren, spreken en gesprekken voeren. Hierbij zijn de referentieniveaus voor mondelinge taalvaardigheid uit het referentiekader taal als uitgangspunt genomen, in combinatie met de keuzes die hierbinnen zijn gemaakt in de publicatie Passende perspectieven (Langberg, Leenders & Koopmans, 2012). Bovendien is rekening gehouden met de specifieke onderwijsbehoeften van sbo- en so-leerlingen, zoals een beperkte aandachtspanne.

Het gaat om de volgende meetinstrumenten:

  • Voor het subdomein luisteren is een klassikale pen-en-papiertoets ontwikkeld met vragen bij kijk- en luisterfragmenten. Daarnaast is het luisteren naar instructie in kaart gebracht aan de hand van een aantal vragen bij het samenwerkingsspel voor gespreksvaardigheid.
  • De spreekvaardigheid is gemeten aan de hand van 2 taken: een taak waarin leerlingen een fragment uit het Jeugdjournaal navertelden en een dobbelsteenspel. Bij dit spel vertelden leerlingen een verhaal aan de hand van vijf afbeeldingen die zij kozen uit negen afbeeldingen die op de dobbelstenen te zien waren.
  • Om de gespreksvaardigheid te meten, is gebruikgemaakt van een bestaand, coöperatief spel waarbij (maximaal 4) leerlingen met elkaar in gesprek moesten gaan om te proberen van het spel te winnen.
     

De afname van de spreektaak en de gesprekstaak werd begeleid door een toetsleider, die de prestaties door middel van een gestandaardiseerd beoordelingsmodel beoordeelde. Deze beoordelingsmodellen, die ook gebruikt zijn bij het peilingsonderzoek Mondelinge taalvaardigheid in het regulier basisonderwijs, waren gebaseerd op de kenmerken van de taakuitvoering uit het referentiekader voor spreken en gesprekken voeren. Om de vaardigheid van leerlingen vervolgens te kunnen plaatsen in het licht van de referentieniveaus, hebben experts bepaald waar de cesuren of ‘grenspunten’ liggen voor het beheersen van referentieniveau 1F en 2F.

Een uitgebreide beschrijving van de meetinstrumenten en de uitvoering van het onderzoek vindt u in het hoofdstuk 1 van deel C van Peil.Mondelinge taalvaardigheid einde sbo en so. Meer informatie over de standaardbepaling leest u in de Rapportage Standaardbepalingen Peilingsonderzoek mondelinge taalvaardigheid so/sbo en Rapportage ankersets kijk- en luistervaardigheid en standaardbepaling mondelinge taalvaardigheid 1F en 2F in het primair onderwijs.

Meer informatie

In het technisch rapport van het consortium dat de instrumentontwikkeling en de dataverzameling voor deze peiling uitvoerde, vindt u een uitgebreide verantwoording van het instrumentarium en de dataverzameling met dit instrumentarium. In het technisch rapport Peil.Mondelinge taalvaardigheid s(b)o vindt u de onderliggende analyses en bijbehorende tabellen bij de rapportage Peil.Mondelinge taalvaardigheid s(b)o.

Documenten