Grotere leesvaardigheid bij meer lezen voor eigen plezier en meer vertrouwen in eigen vaardigheid
Leerlingen die vaker voor hun plezier lezen en meer vertrouwen hebben in hun eigen leesvaardigheid, zijn vaardiger in begrijpend lezen dan leerlingen die minder vaak buiten school lezen en minder vertrouwen hebben in hun eigen vaardigheid. Ook meisjes, leerlingen die thuis voornamelijk Nederlands spreken en leerlingen die thuis meer dan 25 boeken bezitten, halen gemiddeld hogere leesscores. Dit zijn belangrijke eerste resultaten uit de peiling Leesvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs 2020-2021 onder regie van de Inspectie van het Onderwijs die vandaag in een factsheet beschikbaar zijn gekomen.
Begrijpend lezen is een basisvaardigheid en een van de sleutels tot (onderwijs)succes; veel informatie wordt immers verwerkt door te lezen. De peilingsresultaten onderstrepen hoe belangrijk het is dat leerlingen, ook straks tijdens de zomervakantie, met plezier en vertrouwen blijven lezen en daartoe zoveel mogelijk gestimuleerd worden. Het is daarom belangrijk dat kinderen gefaciliteerd worden om te lezen, bijvoorbeeld door het makkelijk toegankelijk maken van boeken.
Vaardigheid in begrijpend lezen deels nog onder niveau
De peiling laat verder zien dat de begrijpend leesprestaties van leerlingen aan het einde van het basisonderwijs (bo) en speciaal basisonderwijs (sbo) deels nog onder het gewenste niveau zijn. Ook blijkt dat de leesvaardigheid van leerlingen licht gedaald is ten opzichte van 10 jaar geleden. Het is bij het duiden van deze resultaten wel belangrijk om mee te wegen dat het peilingsonderzoek is afgenomen aan het einde van schooljaar 2020-2021: een jaar waarin scholen te maken hadden met maatregelen als gevolg van het coronavirus. Dit zou invloed gehad kunnen hebben op de leesprestaties, maar dat hebben we tijdens dit onderzoek niet in kaart kunnen brengen. Wel weten we uit recent gepubliceerde factsheets van het Nationaal Cohort Onderzoek dat de leergroei voor begrijpend lezen in de periode waarin het peilingsonderzoek is afgenomen relatief laag was, maar dat deze zich nu weer heeft hersteld.
Peil.Leesvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs 2020-2021
In navolging van de factsheet verschijnt in december 2022 het volledige rapport Peil.Leesvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs 2020-2021. Dit komt tegelijkertijd met de rapportage van PIRLS: het internationale onderzoek naar leesvaardigheid in groep 6. Naast de informatie over de begrijpend leesprestaties die ook in de factsheet is opgenomen, geeft het volledige rapport van Peil.Leesvaardigheid ook inzicht in het onderwijsleerproces op het gebied van begrijpend lezen. Verder gaat het rapport nader in op de vraag welke specifieke kenmerken van leerlingen, leerkrachten en scholen samenhangen met de leesprestaties. Tot slot bevat het rapport een duiding van deze resultaten door een focusgroep van professionals uit de onderwijspraktijk, -beleid en -wetenschap.
Peil.onderwijs
Peil.Leesvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs 2020-2021 is een peiling binnen het programma Peil.onderwijs. De peilingen geven periodiek zicht op zowel het onderwijs als de leerresultaten voor de gepeilde vakken of leergebieden, waar mogelijk in relatie tot de bevindingen uit vorig peilingsonderzoek. Ze voorzien hiermee voor het primair en voortgezet (speciaal) onderwijs in een stelselbeeld voor onder andere de basisvaardigheden taal, rekenen-wiskunde en burgerschap. Meer informatie over de peilingen staat op de website www.peilpunt.nl.
Bekijk de factsheet met de leesprestaties uit het onderzoek Peil.Leesvaardigheid einde (s)bo 2020-2021.
De factsheet Peil.Leesvaardigheid einde (s)bo 2020-2021 werd op 8 juni 2022 door de Inspectie van het Onderwijs gepresenteerd tijdens de slotbijeenkomst van de Kennistafel Effectief Leesonderwijs. Deze Kennistafel is een initiatief van de PO-Raad, VO-raad en het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO), bedoeld om kennisuitwisseling tot stand te brengen tussen wetenschappelijke onderzoekers van hogescholen en universiteiten en professionals uit de onderwijspraktijk.
Factsheets van het Nationaal Cohort Onderzoek: Haelermans, C., Abbink, H., Baumann, S., Bijlsma, I., Havermans, W., Jacobs, M., Van Vugt, L., & Van Wetten, S. (2022). Leergroei begrijpend lezen in tweede COVID-jaar hersteld, spelling en rekenen-wiskunde nog niet. NCO Factsheet No. 2022-2