Onderwijsprofessionals over de onderzoeksresultaten
Hoe kunnen we de resultaten van Peil.Rekenen en Wiskunde 2021-2022 einde leerjaar 2 van het voortgezet onderwijs (vo) duiden? Wat kunnen ze betekenen voor scholen en docenten en voor beleidsmakers? En welk soort vervolgonderzoek is aan te bevelen? Deze en andere vragen hebben we voorgelegd aan een focusgroep van professionals uit de onderwijspraktijk, het onderwijsbeleid en het onderwijsonderzoek. Het doel hiervan was samen te reflecteren op de resultaten van het peilingsonderzoek en op basis hiervan eerste suggesties te geven voor onderwijs, beleid en vervolgonderzoek.
De invloed van reken-en wiskunde-attitudes op de prestaties
De deelnemers van de focusgroep zijn tamelijk eensgezind wanneer zij aangeven dat rekenen en wiskunde niet op zichzelf staan. Vaardigheid in rekenen en wiskunde is veel vaker nodig dan soms wordt verondersteld, vindt men.
Uit de peiling blijkt dat een minderheid van de leerlingen een ‘fixed mindset’ heeft: ‘Ik ben nu eenmaal slecht in wiskunde of rekenen’. Dit laatste zou kunnen leiden tot rekenangst. Volgens diverse leden van de focusgroep speelt attitude ten aanzien van het vak zeker een rol. De houding van de docent tegenover het lesgeven, maar vooral die van de leerling jegens het vak wiskunde. De meeste leerlingen zijn niet zo positief over rekenen of wiskunde. Ze vinden het minder leuk en presteren daardoor minder goed.
“De opbrengst voor de leerlingen van rekenen en wiskunde is – behalve gecijferd raken – ook leren denken, redeneren.”
- Ebrina Smallegange, docent wiskunde en rekenen en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren
“Ik heb een missie: niemand mag met rekenvrees de school verlaten!”
- Madeleine Vliegenthart, vakexpert rekenen en wiskunde, Thomas More Hogeschool en Erasmus Universiteit
De haalbaarheid van de funderende niveaus in rekenen en wiskunde
Van de havo/vwo-leerlingen is 20% aan het einde van het tweede leerjaar op weg naar niveau 2F. Het wettelijk gevraagde niveau aan het einde van havo/vwo is 3F. De vraag is of deze leerlingen voldoende op koers liggen, oftewel: is niveau 3F haalbaar als leerlingen in het tweede leerjaar op weg zijn naar 2F? De focusgroep is van mening dat dit zeker haalbaar is, maar dat het ligt aan de manier hoe je het de leerlingen leert.
“Als het rekenen met procenten bij wiskunde anders gaat dan bij natuurkunde, is dit lastig voor leerlingen. Daar zit een weeffout in ons onderwijs. Het is verwarrend dat verschillende lesboeken voor verschillende vakken de leerlingen op een andere manier laten rekenen. We beschrijven in beleid wat ze moeten kunnen, maar niet hoe ze dit leren. De verschillen in aanpak zijn daardoor heel groot. Met een vakoverstijgende aanpak voor rekenen en wiskunde maak je een groot verschil en wordt het voor de leerlingen een stuk gemakkelijker.”
- Kees Hooyman, docent wiskunde en rekencoördinator St. Bonifatius College