Nieuwsbrief inspectie: vve, kinderopvang en Lokale Educatieve Agenda - 24 april 2024

Bij gemeenten blijft een aantal elementen van onderwijsachterstandenbeleid onderbelicht, het verplichte overleg hierover ontbreekt in steeds meer gemeenten en gemeenten komen weinig tot concrete resultaatafspraken. Deze constateringen doet de Inspectie van het Onderwijs in het Landelijk rapport LEA/vve. Het Landelijk rapport bevat dit jaar een themaverdieping op het onderwerp resultaatafspraken. 

Eén van de belangrijkste middelen om onderwijsachterstanden te bestrijden is de voor- en vroegschoolse educatie. Om in beeld te brengen hoe effectief de voor- en vroegschoolse educatie is, moet er gekeken worden naar de resultaten bij de kinderen die dit volgen. Resultaatafspraken tussen gemeenten en schoolbesturen helpen hierbij, maar zijn in veel gemeenten nog niet gerealiseerd. In het tweede deel van het rapport zoomen we in op het thema resultaatafspraken vroegschoolse educatie.

Landelijk Rapport LEA/vve 2022/2023

Kinderen hebben het recht om te ontdekken, te leren en zich te ontwikkelen in een veilige omgeving. De gemeenten hebben hier belangrijke taken in, waar wij als inspectie toezicht op houden. De afdeling gemeentelijk toezicht van de inspectie werkt op dit moment aan een doorontwikkeling van het interbestuurlijk toezichtkader. De aanleiding hiervoor is dat gemeenten, naast de taken op het gebied van het onderwijsachterstandenbeleid en toezicht en handhaving kinderopvang, ook andere taken hebben die de ontwikkeling van het kind raken. Het gaat om taken als leerplicht, leerlingenvervoer, huisvesting en sinds afgelopen jaar de zorg voor voldoende onderwijsplaatsen voor nieuwkomers. We verkennen dit jaar of en hoe deze onderwerpen passen in het interbestuurlijk toezicht.

Op woensdag 17 april presenteerde de Inspectie van het Onderwijs het rapport De Staat van het Onderwijs 2024. De ministers van Onderwijs ontvingen het rapport tijdens het gelijknamige congres. Tijdens het congres namen aanwezigen deel aan verdiepende sessies over verschillende thema’s. Kansengelijkheid is zo’n thema. Medewerkers van de afdeling Gemeentelijk toezicht van de inspectie organiseerden een workshop over de samenwerking tussen gemeenten, schoolbesturen en kinderopvangorganisaties voor voor- en vroegschoolse educatie. De deelnemers bespraken de mogelijkheden om die samenwerking te verbeteren en welk effect dat kan hebben op de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie.

U vindt De Staat van het Onderwijs 2024 op onze website. Met name hoofdstuk 3.5 Lokale Educatieve Agenda en voor- en vroegschoolse educatie (blz. 66) is interessant voor gemeenteambtenaren.

De Staat van het Onderwijs

In de kinderopvang geldt in sommige situaties een meld-, overleg- en aangifteplicht (moa). Kinderopvanghouders hebben een overlegplicht bij vermoedens of signalen over mishandeling of seksueel misbruik door een medewerker, gastouder, of andere aanwezige in de kinderopvang. In die gevallen moet de houder direct overleggen met de vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs. In het overleg bespreken de vertrouwensinspecteur en houder samen of het nodig is om aangifte te doen. De houder heeft dan een aangifteplicht. 

Moa-voorwaarden meenemen tijdens inspectieonderzoeken

Uit onderzoek blijkt dat niet alle kinderopvanghouders deze wettelijke verplichtingen kennen. Het is belangrijk dat de moa-voorwaarden regelmatig worden meegenomen in inspectieonderzoeken om houders en medewerkers scherp te houden op hun verantwoordelijkheden en plichten. Hier ligt een rol voor gemeenten, in het gesprek met de GGD, bijvoorbeeld bij de invulling van het flexibel toezicht.

Vertrouwensinspecteurs

In 2023 startte de afdeling Gemeentelijk Toezicht van de inspectie met een nieuwe toezichtactiviteit: de lerende dialoog. Dit is een gesprek waarin gemeenten met ons en met elkaar in gesprek gaan over bepaalde thema's binnen de taken toezicht en handhaving kinderopvang en het onderwijsachterstandenbeleid. Inmiddels hebben we met 18 gemeenten gesproken over LEA en vve. Op dit moment spreken we met 50 gemeenten over toezicht en handhaving kinderopvang. En in mei starten we met het uitnodigen van 100 gemeenten voor een lerende dialoog over een thema binnen het onderwijsachterstandenbeleid. Op onze website geven we een update over de ervaringen van het afgelopen jaar.

Lerende dialogen

Op 2 en 4 april 2024 organiseerden we een webinar. De onderwerpen die aan bod kwamen zijn:

• het Landelijk Rapport gemeentelijk toezicht kinderopvang
• het Rapport signalen over de kinderopvang
• onze Lerende dialogen over toezicht en handhaving kinderopvang

Op onze website vindt u de PowerPoint-presentatie van de webinar.

Presentatie webinar Landelijk Rapport gemeentelijk toezicht en signalen in de kinderopvang

Om segregatie in het onderwijs tegen te gaan is het belangrijk dat gemeenten afspraken maken met kinderopvangorganisaties en schoolbesturen over de inschrijvings- en toelatingsprocedures. Uit het Landelijk Rapport LEA/vve blijkt dat de meerderheid van de gemeenten dit nog niet heeft gedaan. Daarom gaat de inspectie in 2024 een verdiepend onderzoek doen naar de rol die gemeenten op dit onderwerp pakken. En hoe zij sturen op het voorkomen van onderwijssegregatie.

Regels inschrijving en toelating