Nieuwsbrief inspectie: voortgezet onderwijs - 28 juni 2024

Het aanleren van de basisvaardigheden Nederlandse taal, rekenen-wiskunde en burgerschap is van essentieel belang voor leerlingen en studenten en voor de samenleving. Daarom gebruikt de inspectie de standaard Basisvaardigheden (OP0) in haar onderzoeken. Komend schooljaar (2024-2025) spreken we er geen oordeel over uit. Als een school niet voldoet aan de wettelijke opdracht, geven we een of meerdere herstelopdrachten. Dit hebben we het bijna afgeronde schooljaar ook gedaan. Zo zorgen we ervoor dat de school werkt aan verbetering op dit gebied.

Afgelopen voorjaar vond onze webinar plaats over onderwijs en basisvaardigheden. Ook komend schooljaar besteden we aandacht aan het verduidelijken van de inhoud van de standaard.

Onlangs presenteerde SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling) de conceptkerndoelen voor burgerschap. Op dit moment hebben deze conceptkerndoelen geen definitieve status en geven zij daarom geen richting aan het toezicht op burgerschapsonderwijs door de inspectie. De inspectie baseert het toezicht op de huidige wettelijke burgerschapsopdracht en de huidige kerndoelen. In de tweede helft van 2024 wordt ervaring opgedaan met de werking van de conceptkerndoelen in de praktijk. Daarna vindt een evaluatie plaats en worden de conceptkerndoelen mogelijk bijgesteld. Vervolgens worden na een wetgevingstraject en instemming van de Tweede Kamer de nieuwe kerndoelen in gebruik genomen en zullen we als inspectie ons toezicht er op inrichten.

Wilt u meer weten over de ontwikkeling van de (concept)kerndoelen? Lees dan het interview met Bernard Teunis van SLO in het online magazine bij De Staat van het Onderwijs 2024.

Lees het interview

De kwaliteit van de extra ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben is op veel scholen in het primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs onvoldoende. De uitvoering van de ondersteuning en de kwaliteit van de ontwikkelingsperspectieven (opp's) kennen tekortkomingen. Op schoolniveau is vaak onvoldoende zicht op de kwaliteit en de effecten van de ondersteuning. De inspectie rapporteerde hierover in de laatste Staat van het Onderwijs. Ook publiceerden we een artikel over extra ondersteuning in en buiten de klas in het online Magazine van De Staat van het Onderwijs.

Meer is te vinden in het onderzoeksrapport. Ook is er voor elk van de 3 onderwijssectoren een factsheet gemaakt.

De kwaliteit van de extra ondersteuning moet beter

De Inspectie van het Onderwijs organiseert een klankbordgroep voor schoolleiders in het voortgezet onderwijs. We voeren graag regelmatig een gesprek met u over uiteenlopende actuele onderwerpen. Bijvoorbeeld over beleid dat nog in ontwikkeling is, zoals het nieuwe onderzoekskader 2027. De gesprekken kunnen ons daarbij helpen.
De klankbordgroep komt 2 keer per jaar bij elkaar, op een vrijdagochtend in september en maart. De bijeenkomsten zijn op ons kantoor in het centrum van Utrecht. Graag gaan we met ongeveer 20 schoolleiders in gesprek. Doet u mee? Meldt u zich dan uiterlijk 5 juli aan via het mailadres klankbordgroepvo@owinsp.nl.

Het onderzoek ‘Sturing op de basisvaardigheden’ leverde een aantal praktische aanbevelingen op ván en vóór besturen, scholen en opleidingen. Een van de aanbevelingen is om de basisvaardigheden te integreren in andere vakken. Op die manier krijgen taal, rekenen en burgerschap meer aandacht en zorg je voor een betekenisvolle en aansprekende context. Een eenduidige aanpak is daarbij belangrijk. Alle onderzoeksresultaten en aanbevelingen vindt u in een kort rapport op onze website.

Sturing op de basisvaardigheden

Ieder jaar actualiseren we onze onderzoekskaders, onder meer om ze te laten aansluiten bij gewijzigde wet- en regelgeving. Dit jaar is de belangrijkste wijziging het opnemen van de steekproef-kwaliteitsonderzoeken. Deze hebben we in het schooljaar 2023-2024 voor het eerst uitgevoerd. Daarnaast leggen we in de standaard Zicht op ontwikkeling en begeleiding (OP2) meer nadruk op de kwaliteit van de ontwikkelingsperspectieven.

De bijgestelde onderzoekskaders zijn door de ministers vastgesteld. We publiceren ze zo spoedig mogelijk op onze website, met daarbij een overzicht van de wijzigingen. De bijgestelde onderzoekskaders zijn per 1 augustus 2024 van toepassing.

Een deel van de leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften kan zowel naar het speciaal onderwijs als naar het reguliere onderwijs (waaronder ook het speciaal basisonderwijs en het praktijkonderwijs). De inspectie onderzocht of het (meer) reguliere onderwijs voor hen een gunstig effect heeft op schoolprestaties, het behalen van diploma’s en arbeidsmarktuitkomsten. Hoewel het onderzoek geen sluitend bewijs leverde, ondersteunt het dit vermoeden wel. Regulier en speciaal onderwijs kunnen daarbij van elkaar leren om de kansen voor leerlingen te vergroten.

Keuze voor regulier of speciaal onderwijs kan effect hebben op onderwijsuitkomsten

In het online magazine bij De Staat van het Onderwijs 2024 koppelen we de feiten en cijfers uit het rapport aan kenmerkende situaties en handige suggesties uit de onderwijspraktijk. Deze inspirerende verhalen leest u vanuit het perspectief van een student, onderwijzend personeel of schoolleider/bestuurder. Aan bod komen onder andere de basisvaardigheden, het lerarentekort en extra ondersteuning in en buiten de klas.

Met een glimlach naar school en verhoogd zelfvertrouwen

Zo hebben het Tender College in IJmuiden en het D’Oultremontcollege in Drunen extra ondersteuning van leerlingen zorgvuldig ingericht. Leerlingen van het D’Oultremontcollege zetten daardoor stappen en komen na een moeilijke periode weer met een glimlach naar school. In het artikel vindt u hun geleerde lessen en tips. Meer interesse in een vakoverstijgende rekenmethode? Methodemaker en docent Kees Hooyman deelt enthousiast: “Leerlingen worden beter in rekenen en vinden het daardoor leuker. Dat zie je niet alleen terug in natuurkunde, maar ook in wiskunde en economie. Het verhoogt hun zelfvertrouwen.”

Bekijk het online magazine

Het is van groot belang dat scholen streven naar het beste onderwijs en zich continu verder willen verbeteren. Dat vraagt ook om stimulerend toezicht door de Inspectie van het Onderwijs. Een onderdeel van stimulerend toezicht was de waardering Goed en het predicaat Excellente School. De minister besloot in 2023 om in het funderend onderwijs de waardering Goed op schoolniveau en het predicaat Excellente School af te schaffen. Wat betekent dit voor ons stimulerend toezicht?

Om kwaliteitsverbetering in het onderwijs blijvend aandacht te geven onderzocht de inspectie wat werkt in het stimulerend toezicht. Hieruit blijkt onder meer dat het delen van kennis de kwaliteit van onderwijs vergroot en daarom koos de inspectie dit als speerpunt. Minister Paul voor Primair en Voortgezet onderwijs heeft de Tweede Kamer hierover een brief gestuurd. In deze brief staat hoe de inspectie de komende periode het stimulerend toezicht aanpast en uitbreidt.

Inspectie wil onderwijskwaliteit verbeteren door kennis te delen

Ieder jaar publiceert de Inspectie van het Onderwijs een jaarverslag. Hierin leest u wie we zijn, wat we doen en hoe de inspectie is georganiseerd. Ook delen we waarvoor we de beschikbare middelen en capaciteit hebben ingezet. Daarnaast schetsen we de belangrijkste ontwikkelingen in 2023, zowel in onze organisatie als in ons werk. 2 voorbeelden zijn de invoering van de steekproef-kwaliteitsonderzoeken en de standaard Basisvaardigheden. Beide instrumenten helpen ons bij ons streven om beter zicht te krijgen op de kwaliteit van het onderwijs.

Jaarverslag 2023: meer bezoeken aan scholen en opleidingen door versterking toezicht