Nieuwsbrief inspectie: primair onderwijs - 28 juni 2024

Het aanleren van de basisvaardigheden Nederlandse taal, rekenen-wiskunde en burgerschap is van essentieel belang voor leerlingen en studenten en voor de samenleving. Daarom gebruikt de inspectie de standaard Basisvaardigheden (OP0) in haar onderzoeken. Komend schooljaar (2024-2025) spreken we er geen oordeel over uit. Als een school niet voldoet aan de wettelijke opdracht, geven we een of meerdere herstelopdrachten. Dit hebben we het bijna afgeronde schooljaar ook gedaan. Zo zorgen we ervoor dat de school werkt aan verbetering op dit gebied.

Afgelopen voorjaar vond onze webinar plaats over onderwijs en basisvaardigheden. Ook komend schooljaar besteden we aandacht aan het verduidelijken van de inhoud van de standaard.

Webinar doelgericht werken aan basisvaardigheden

Onlangs presenteerde SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling) de conceptkerndoelen voor burgerschap. Op dit moment hebben deze conceptkerndoelen geen definitieve status en geven zij daarom geen richting aan het toezicht op burgerschapsonderwijs door de inspectie. De inspectie baseert het toezicht op de huidige wettelijke burgerschapsopdracht en de huidige kerndoelen. In de tweede helft van 2024 wordt ervaring opgedaan met de werking van de conceptkerndoelen in de praktijk. Daarna vindt een evaluatie plaats en worden de conceptkerndoelen mogelijk bijgesteld. Vervolgens worden na een wetgevingstraject en instemming van de Tweede Kamer de nieuwe kerndoelen in gebruik genomen en zullen we als inspectie ons toezicht er op inrichten.

Wilt u meer weten over de ontwikkeling van de (concept)kerndoelen? Lees dan het interview met Bernard Teunis van SLO in het online magazine bij De Staat van het Onderwijs 2024.

Lees het interview

De kwaliteit van de extra ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben is op veel scholen in het primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs onvoldoende. De uitvoering van de ondersteuning en de kwaliteit van de ontwikkelingsperspectieven (opp's) kennen tekortkomingen. Op schoolniveau is vaak onvoldoende zicht op de kwaliteit en de effecten van de ondersteuning.
De inspectie rapporteerde hierover in de laatste Staat van het Onderwijs. Ook publiceerden we een artikel over extra ondersteuning in en buiten de klas in het online Magazine van De Staat van het Onderwijs.

Meer is te vinden in het onderzoeksrapport. Ook is er voor elk van de 3 onderwijssectoren een factsheet gemaakt.

De kwaliteit van de extra ondersteuning moet beter

Het onderzoek ‘Sturing op de basisvaardigheden’ leverde een aantal praktische aanbevelingen op ván en vóór besturen, scholen en opleidingen. Een van de aanbevelingen is om de basisvaardigheden te integreren in andere vakken. Op die manier krijgen taal, rekenen en burgerschap meer aandacht en zorg je voor een betekenisvolle en aansprekende context. Een eenduidige aanpak is daarbij belangrijk. Alle onderzoeksresultaten en aanbevelingen vindt u in een kort rapport op onze website.

Sturing op de basisvaardigheden

Een belangrijke taak van scholen is hun leerlingen helpen met het ontwikkelen en verbeteren van digitale vaardigheden. Sanne van der Velden (leerkracht en coördinator digitale geletterdheid bij stichting SCOL), Tessa van Zadelhoff (schoolleider) en Remco Pijpers (Kennisnet) vertellen hoe je als school op basis van een gedeelde visie kunt werken aan de digitale geletterdheid van leerlingen. In ons artikel vindt u hun praktische voorbeelden en tips om digitale geletterdheid ook op uw school succesvol te implementeren.

Van visie naar vaardigheden: Zo kun je aan de slag met digitale geletterdheid op school

Ieder jaar actualiseren we onze onderzoekskaders, onder meer om ze te laten aansluiten bij gewijzigde wet- en regelgeving. Dit jaar is de belangrijkste wijziging het opnemen van de steekproef-kwaliteitsonderzoeken. Deze hebben we in het schooljaar 2023-2024 voor het eerst uitgevoerd. Daarnaast leggen we in de standaard Zicht op ontwikkeling en begeleiding (OP2) meer nadruk op de kwaliteit van de ontwikkelingsperspectieven.

De bijgestelde onderzoekskaders zijn door de ministers vastgesteld. We publiceren ze zo spoedig mogelijk op onze website, met daarbij een overzicht van de wijzigingen. De bijgestelde onderzoekskaders zijn per 1 augustus 2024 van toepassing.

Een deel van de leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften kan zowel naar het speciaal onderwijs als naar het reguliere onderwijs (waaronder ook het speciaal basisonderwijs en het praktijkonderwijs). De inspectie onderzocht of het reguliere onderwijs voor hen een gunstig effect heeft op schoolprestaties, het behalen van diploma’s en arbeidsmarktuitkomsten. Hoewel het onderzoek geen sluitend bewijs leverde, ondersteunt het dit vermoeden wel. Regulier en speciaal onderwijs kunnen daarbij van elkaar leren om de kansen voor leerlingen te vergroten.

Keuze voor regulier of speciaal onderwijs kan effect hebben op onderwijsuitkomsten

In het online magazine bij De Staat van het Onderwijs 2024 koppelen we de feiten en cijfers uit het rapport aan kenmerkende situaties en handige suggesties uit de onderwijspraktijk. Deze inspirerende verhalen leest u vanuit het perspectief van een student, onderwijzend personeel of schoolleider/bestuurder. Aan bod komen onder andere de basisvaardigheden, het lerarentekort en extra ondersteuning in en buiten de klas.

Hoe gaat de Islamitische basisschool El Habib in Maastricht om met het lerarentekort? We spraken hierover met onderwijsbestuurder Mehmet Demirbas. Ook zien we goed burgerschapsonderwijs bij OBS de Schakel. Oud-directeur Christian van den Brekel vindt dat kinderen in een veilige en uitdagende omgeving moeten kunnen leren. Daarom voerden zij de ‘rijke schooldag’ in. Hoe deze eruitziet én succesvol uitpakt lees je in het magazine.

Bekijk het Online Magazine

Het is van groot belang dat scholen streven naar het beste onderwijs en zich continu verder willen verbeteren. Dat vraagt ook om stimulerend toezicht door de Inspectie van het Onderwijs. Een onderdeel van stimulerend toezicht was de waardering Goed en het predicaat Excellente School. De minister besloot in 2023 om in het funderend onderwijs de waardering Goed op schoolniveau en het predicaat Excellente School af te schaffen. Wat betekent dit voor ons stimulerend toezicht?

Om kwaliteitsverbetering in het onderwijs blijvend aandacht te geven onderzocht de inspectie wat werkt in het stimulerend toezicht. Hieruit blijkt onder meer dat het delen van kennis de kwaliteit van onderwijs vergroot en daarom koos de inspectie dit als speerpunt. Minister Paul voor Primair en Voortgezet onderwijs heeft de Tweede Kamer hierover een brief gestuurd. In deze brief staat hoe de inspectie de komende periode het stimulerend toezicht aanpast en uitbreidt.

Inspectie wil onderwijskwaliteit verbeteren door kennis te delen

Ieder jaar publiceert de Inspectie van het Onderwijs een jaarverslag. Hierin leest u wie we zijn, wat we doen en hoe de inspectie is georganiseerd. Ook delen we waarvoor we de beschikbare middelen en capaciteit hebben ingezet. Daarnaast schetsen we de belangrijkste ontwikkelingen in 2023, zowel in onze organisatie als in ons werk. 2 voorbeelden zijn de invoering van de steekproef-kwaliteitsonderzoeken en de standaard Basisvaardigheden. Beide instrumenten helpen ons bij ons streven om beter zicht te krijgen op de kwaliteit van het onderwijs.

Jaarverslag 2023: meer bezoeken aan scholen en opleidingen door versterking toezicht

Wilt u weten welke themaonderzoeken we op dit moment aan het doen zijn? Kijk dan op onze website voor het actuele overzicht. Zo leest u hier over het onderzoek naar de kwaliteit van de vroegschoolse educatie en ons onderzoek naar de professionalisering van onderwijsprofessionals.

Themaonderzoeken primair onderwijs